Historia Szkoły Podstawowej nr 4 w Zawierciu wiąże się z powstaniem i działalnością Huty Szkła Gospodarczego. W 1913 roku, czyli w trzynaście lat po założeniu Towarzystwa Akcyjnego Huty Szkła w Zawierciu obok kolonii domków fabrycznych wybudowano piętrowy budynek przeznaczony dla dwuklasowej szkoły fabrycznej. Niestety już w następnym roku, po wybuchu I wojny światowej, Niemcy zamienili placówkę oświatową na szpital.
W latach dwudziestych, po likwidacji szpitala, budynkowi przywrócono jego pierwotne przeznaczenie, a ówczesnym kierownikiem szkoły był pan Wambut.Nadszedł 1 września 1939 roku – wybuch najokrutniejszej w dziejach ludzkości wojny, która pozostawiła tragiczny ślad również na kartach historii naszej szkoły.
W kwietniu 1940 roku wraz z dziewięćdziesięcioosobową grupą mieszkańców został aresztowany Tadeusz Nowak – długoletni kierownik Szkoły Powszechnej nr 4. Zamordowano go w obozie w Mauthausen 22 października tego samego roku.
Ostatni akt terroru wobec mieszkańców Zawiercia też związany był ze szkołą nr 4, ponieważ w jej budynku funkcjonariusze Shutzpolizei umieścili kilkuset mężczyzn, kobiet i dzieci. Nie wiadomo, jakie były zamiary dozorujących, gdyż krótko przed zmrokiem uwolniono aresztowanych, a rankiem następnego dnia Zawiercie było wolne.
Lata powojenne upłynęły pod znakiem odbudowy i organizacji szkoły. Wzrosła liczba uczniów. W roku szkolnym 1958/59 w szkole było 20 oddziałów, a uczniów siedmiuset pięćdziesięciu dwóch. Nauka odbywała się na dwie zmiany, a zajęcia kończyły się o godzinie 19.
Wobec narastających trudności lokalowych kierownictwo szkoły, rada pedagogiczna i komitet rodzicielski wystąpiły do Rady Miejskiej o rozbudowę szkoły. W 1965 roku oddano do użytku 10 nowych sal lekcyjnych i zainstalowano centralne ogrzewanie.
14 kwietnia 1973 roku miała miejsce uroczystość nadania naszej szkole imienia wielkiego Polaka – Mikołaja Kopernika. Do historii przeszły następne jubileusze szkoły: 75- lecie, którego finałem była gala w Miejskim Ośrodku Kultury – 17 maja 1989roku, 80-lecie obchodzone uroczyście w czerwcu 1993 roku, 85- lecie w 1998 roku i 90 lecie w roku 2003.
Były lata, kiedy nasza szkoła przysłowiowo pękała w szwach, a uczniowie uczyli się w warunkach urągających higienie umysłowej. Na szczęście mamy to już za sobą. Dziś liczebność klas zmalała i dzieci uczą się do południa. Uczniowie mają do dyspozycji świetnie wyposażone sale komputerowe z dostępem do Internetu.
Wizytówką Szkoły Podstawowej nr 4 zawsze była wyjątkowo ciepła atmosfera, która sprzyjała prawidłowemu rozwojowi uczniów oraz ich dobrym relacjom z nauczycielami. Mamy nadzieję, że ta szkoła zawsze będzie drugim domem dla dzieci uczących się w niej. Przyjazna, serdeczna, ale i wymagająca.Chociaż koleje losu naszej szkoły były różne, zmieniali się nauczyciele, zmieniała się ilość dzieci (rekordowe ilości uczniów i bardzo mało oddziałów/ na przemian), możemy pochwalić się wieloma sukcesami, które odnosili i odnoszą nadal nasi uczniowie, a wraz z nimi również nauczyciele. Warto wspomnieć, że rok rocznie mamy finalistów, a ostatnimi laty i laureatów konkursu interdyscyplinarnego. Nie możemy nie wspomnieć o osiągnięciach sportowych, nasi uczniowie przez szereg lat uzyskiwali czołowe miejsca na wojewódzkich zawodach lekkoatletycznych, odnosili sukcesy w tenisie stołowym i pływaniu, mimo że w szkole nie ma klasy sportowej.
Przez wiele lat prężnie działało harcerstwo. Było wiodącą organizacją, której celem nadrzędnym była szeroko pojęta służba – rówieśnikom i społeczeństwu.
W myśl integracji z Europą uczniowie naszej szkoły uczestniczyli w wycieczkach do: Wielkiej Brytanii, Danii, Austrii, Francji i Włoch. Te podróże były niezwykle kształcące, pozwoliły im poznać kulturę, zwyczaje, krajobrazy innych krajów, umożliwiły kontakt z żywym językiem, co jest bardzo ważne i cenne w nauczaniu języków obcych.
W całej 100 letniej historii naszej szkoły bardzo ważne miejsce zajmują dyrektorzy tej placówki. Było ich wielu na przestrzeni lat i każdy wraz z kadrą pedagogów tworzył wizerunek szkoły.
Od 12 lat dyrektorem Szkoły Podstawowej nr 4 im. Mikołaja Kopernika jest Pani mgr Ewa Pietryka, która obejmując funkcję dyrektora, otworzyła nowy rozdział życia w historii szkoły, wprowadzając ją w nowy, XXI wiek. Ostatnie miesiące ubiegłego roku zapisały się mocno w historię naszej placówki. Data 14 listopada 2008 r. pozostanie już na zawsze w naszych głowach. Tego dnia bowiem, przy naszej szkole, otwarto kompleks nowoczesnych boisk „Orlik 2012” z czego wszyscy, zarówno Dyrekcja, nauczyciele, jak i uczniowie jesteśmy bardzo dumni.Od 1 września 2022 r. funkcję dyrektora Szkoły Podstawowej nr 4 im. Mikołaja Kopernika w Zawierciu pełni Pani mgr Paulina Picheta.
6